Sprawozdanie z wykonania
"Programu Wykonawczego Współpracy
Ministerstwa Ochrony Śr
odowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa
z Pozarządowymi Organizacjami Ekol
ogicznymi" w roku 1998 r.

W maju 1998 roku Minister Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa J. Szyszko podpisał dokumenty dot. współpracy Ministerstwa Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z Pozarządowymi Organizacjami Ekologicznymi (POE).

Są to: Deklaracja MOŚZNiL dotycząca współdziałania z POE, Kierunki Wdrażania Zasad Współpracy i Program Wykonawczy na rok 1998 (ten ostatni dokument został podpisany również przez Sekretarza Stanu R. Gawlika).

Dokumenty te zostały opracowane przez Zespół Roboczy złożony z pracowników Biura Edukacji i Komunikacji Społecznej oraz przedstawicieli Pozarządowych Organizacji Ekologicznych w oparciu o założenia zawarte w Raporcie Końcowym "Współpraca pomiędzy Ministerstwem Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa a Pozarządowymi Organizacjami Ekologicznymi" który w swej ostatecznej wersji został ukończony w lutym 1997 roku.

Program wykonawczy opracowano na rok 1998 z założeniem, że zarówno jego realizacja jak i planowanie działań na dalsze lata będzie omawiane wspólnie przez obie zainteresowane strony.

Program został zrealizowany w niewielkim stopniu zarówno ze względu na zachodzące w Ministerstwie zmiany organizacyjne jak i niewystarczającą ilość pracowników do jego realizacji (dopiero w październiku 98 r. wieloosobowe stanowisko do współpracy z organizacjami pozarządowymi zostało powiększone o drugą połówkę etatu).

Rozpatrujemy poszczególne punkty Programu Wykonawczego:

1. Usprawnienie istniejących kanałów komunikacyjnych, między innymi poprzez aktywne wykorzystanie łącz internetowych oraz pism ekologicznych i innych do informacji o działaniach resortu ochrony środowiska i do prowadzenia otwartych konsultacji społecznych.

Zgodnie z założeniami programu wdrażania, zarówno informacje o działaniach Ministerstwa jak najważniejsze dokumenty tworzone w Ministerstwie są systematycznie umieszczane w Internecie na stronie Ministerstwa OŚZNiL jak również przekazywane za pośrednictwem pism ekologicznych m.in. takich jak kwartalnik "Eko-Dom", "Prawo i Środowisko", miesięcznik - "Raj", "Eko i My", "Zielona Arka", "Biuletyn Ekologiczny" PKE, dwutygodnik - "Środowisko", "De De Reporter" itp. oraz trzy wkładki do dziennika "Rzeczpospolita".

2. Udostępnianie pozarządowym organizacjom ekologicznym dokumentów prawnych, programowych i innych, będących w posiadaniu bądź tworzonych przez MOŚZNiL.

Na posiedzeniu "Kierownictwa´" Ministerstwa OŚZNiL w listopadzie 1998 roku zostały zaakceptowane działania prowadzące do wydania wewnętrznego zarządzenia Dyrektora Generalnego Ministerstwa ".... nakazującego jednostkom organizacyjnym ministerstwa, przekazywanie dokumentów tworzonych w urzędzie, istotnych dla polityki informacyjnej resortu oraz współpracy z ekologicznymi organizacjami pozarządowymi, do Biura Edukacji i Komunikacji Społecznej".

3. Wyodrębnienie punktu informacyjnego dla POE, w którym zgromadzone będą i udostępniane różne dokumenty lub ich projekty, albo też będzie udzielana informacja o miejscu, w którym je można uzyskać.

Punkt Informacji dla organizacji pozarządowych (i nie tylko) nie został jeszcze wyodrębniony. Do jego prowadzenia konieczny byłby dodatkowy etat lub przynajmniej połowa etatu a to ze względu na ograniczenia budżetowe Ministerstwa nie jest w tej chwili możliwe. Taką funkcję pełni obecnie Biuro Edukacji i Komunikacji Społecznej, służąc zainteresowanym dostępnymi informacjami i materiałami. Biuro jest otwarte dla wszystkich organizacji i osób potrzebujących pomocy w swojej działalności, pracy i zainteresowaniach.

4. Dofinansowanie aktualizacji istniejącej bazy danych o POE prowadzonej dotychczas przez Ogólnopolskie Towarzystwo Zagospodarowania Odpadów "3R".

Ministerstwo dofinansowało w 1998 roku aktualizację w Internecie bazy danych o POE prowadzonej przez Ogólnopolskie Towarzystwo Zagospodarowania Odpadów "3R".

5. Przyjęcie obowiązujących w MOŚZNiL jednolitych zasad prowadzenia otwartych konsultacji społecznych.

W grudniu 1998 roku odbyło się pierwsze spotkanie Zespołu Roboczego ds. programu wykonawczego współpracy MOŚZNiL z POE. Między innymi postanowiono opracować wspólnie projekt określenia jednolitych zasad prowadzenia otwartych konsultacji społecznych. Wymaga to zorganizowania spotkania z POE w celu zaopiniowania projektu.

6. Powoływanie przedstawicieli POE do udziału w 1. pracach organów doradczo-opiniodawczych (rady, komisje itp.) 2. w składzie delegacji resortowych na imprezy o charakterze międzynarodowym (z wyjątkiem delegacji rządowych).

Przy wyłanianiu przedstawicieli POE do udziału w pracach organów doradczo-opiniodawczych Ministerstwo opiera się na sprawdzonym procederze jaki był zastosowany przy wyłanianiu członka Rady Nadzorczej NFOŚiGW spośród przedstawicieli POE. Jednak aby doprowadzić do sytuacji w której w pracach wszystkich ciał doradczo-opiniodawczych Ministerstwa będą brać udział przedstawiciele POE, należy przeprowadzić analizę składu i upływu kadencji wszystkich Komisji, Rad itp. Wymaga to jednak czasu. Na posiedzeniu Kierownictwa w listopadzie 98 r. Departament Polityki Ekologicznej i Integracji Europejskiej oraz Departament Współpracy z Zagranicą zostały zobowiązane do przekazania planu wyjazdów zagranicznych delegacji Ministerstwa w których przewidywany jest udział przedstawicieli POE.

7. Szkolenie dla pracowników administracji ochrony środowiska i działaczy POE w zakresie znajomości problematyki współdziałania.

Wspólne szkolenie dla pracowników administracji ochrony środowiska i działaczy POE, których realizacja planowana była w terminie do końca listopada 1998 roku, odbyło się w styczniu br. (10-12). W szkoleniu wzięły udział 23 osoby - 9 urzędników wyższego szczebla z kluczowych Departamentów Ministerstwa i 4 osoby z Biura Edukacji i Komunikacji Społecznej - organizatora imprezy oraz 10 osób ze strony pozarządowych organizacji, działaczy koalicji, organizacji prowadzących kampanie ekologiczne oraz koordynator Biura Wspierania Lobbingu Ekologicznego. Proces szkoleniowy prowadzony był przez dwie osoby z Fundacji Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego i miał na celu wzajemne poznawanie się, budowanie zaufania i definiowanie zasad przyszłej współpracy tak aby jak najpełniej odpowiadała ona potrzebom i oczekiwaniom obu stron-partnerów.

Organizatorzy i uczestnicy szkolenia stwierdzili, że konieczne jest kontynuowanie warsztatów, które powinny być poświęcone zarówno dalszym procesom ułatwiającym współpracę jak i konkretnym tematom merytorycznym.

8. Zorganizowanie conajmniej 2 spotkań tematycznych Kierownictwa Resortu z POE.

Przedstawiciele Ministerstwa starają się spotykać z organizacjami pozarządowymi. Tradycja spotkań w różnych formach i z różną częstotliwością trwa od wczesnych lat 90-tych.

Ważne są zarówno spotkania organizowane przez Ministerstwo jak i te które się odbywały z inicjatywy organizacji pozarządowych.

W kwietniu 1998 roku odbyło się w Ministerstwie spotkanie Podsekretarza Stanu, Głównego Konserwatora Przyrody J. Radziejowskiego z przedstawicielami organizacji pozarządowych działających na rzecz ochrony przyrody. Obecnych było 21 osób reprezentujących 15 organizacji oraz Dyrektor i pracownicy Departamentu Leśnictwa Ochrony Przyrody i Krajobrazu oraz Biura Edukacji i Komunikacji Społecznej. Zebrani uzyskali informacje nt. planów działań Ministerstwa na najbliższe lata dotyczących ochrony przyrody oraz aspektach ochrony przyrody w świetle reformy ustrojowej Państwa.

Stowarzyszenie Kulturalno-Ekologiczne "Klub Gaja" zorganizowało 24 czerwca 1998 roku na terenie Ministerstwa główne obchody Święta Wisły pod hasłem "Przywróćmy równowagę". Z tej okazji została w gmachu Ministerstwa otwarta wystawa pt. "Jak uratować rzekę" oraz odbyło się towarzyszące wystawie "wydarzenie artystyczne".

Dnia 22 października 1998 roku w gmachu Ministerstwa w ramach Narodowego Programu Zdrowia odbyło się seminarium "Produkcja żywności ekologicznej na obszarach Parków Narodowych i Krajobrazowych" zorganizowane przez Stowarzyszenie Producentów Żywności Metodami Ekologicznymi "Ekoland" przy współudziale Ministerstwa OŚZNiL. Na spotkaniu obecnych było ok. 100 osób przedstawicieli Parków Narodowych i Krajobrazowych, Krajowego Zarządu Parków Narodowych, Wojewódzkich Konserwatorów Przyrody, rolników ekologicznych, organizacji i instytucji rolniczych oraz ekologicznych, handlowców Warszawy, dziennikarzy, niektórych posłów i senatorów Ministerstwa Ochrony Środowiska i Ministerstwa Rolnictwa.

W dniu 18 listopada 1998 roku w gmachu MOŚZNiL Stowarzyszenie "Pracownia na rzecz Wszystkich Istot" przedstawiło projekt "Dzika Polska". Ministrowie, pracownicy Ministerstwa, dziennikarze i inne przybyłe osoby miały okazję usłyszeć o opracowywanej w Pracowni strategii prowadzenia lokalnych i ogólnopolskich kampanii w obronie dzikiej przyrody. Do Warszawy z tej okazji przyjechało kilkudziesięciu aktywistów i lokalnych liderów z całej Polski. Ministerstwo zaprosiło na spotkanie osoby prezentujące aktualne systemy ochrony przyrody w Polsce (Krajowy System Obszarów Chronionych, EECONET i NATURA 2000) Spotkaniu w Ministerstwie towarzyszyła wystawa kilkudziesięciu barwnych fotografii ukazujących przyrodę najcenniejszych miejsc w kraju.

9. Omówienie wykonania zadań programowych realizowanych w 1998 roku. W uwagach zaznaczono - przewidywane jest przedstawienie wcześniej również przez POE na piśmie oceny realizacji zadań.

Punkt do realizacji w terminie do 30 kwietnia 1999 r.

Poza punktami programu wdrażania ale zgodnie z założeniami zawartymi w Rozdziale 8 "Raportu.... " został powołany Społeczny Zespół Ekspertów składający się z Przedstawicieli Pozarządowych Organizacji Ekologicznych, Ośrodków Dydaktycznych Parków Narodowych i Krajobrazowych, Ośrodków Edukacji Ekologicznej, pracowników BEiKS, który opracował zasady dofinansowania ze środków Ministerstwa OŚZNiL przeznaczonych na edukację ekologiczną działań POE. Opracowano również formularz wniosku. Zasady dofinansowania i wzór wniosku zostały umieszczone na stronie Ministerstwa w Internecie jak również rozpowszechnione za pośrednictwem Biuletynu REC (Numer listopad/grudzień 1998 r.) Dalszym etapem działania będzie utworzenie Zespołu Oceniającego Wnioski wpływające do Ministerstwa.

Na posiedzeniu "Kierownictwa" w listopadzie 1998 r. wyrażono zgodę na utworzenie Zespołu Roboczego ds. programu współpracy MOŚZNiL i POE. Pierwsze spotkanie odbyło się 14 grudnia 1998 r. Zespół będzie czuwał nad realizacją programu jak również planował działania na następne lata.

Kolejnym wspólnym działaniem - omówionym na spotkaniu w Ministerstwie w grudniu 1998 roku będzie realizowany w I-szym półroczu 1999 roku projekt w ramach współpracy polsko-holenderskiej "Uczestnictwo społeczne w ochronie środowiska". Ministerstwo będzie służyć organizatorom pomocą merytoryczną i finansową w realizacji tego projektu.

Celem projektu jest rozpropagowanie informacji o możliwościach dotyczących społecznego uczestnictwa w procesach podejmowania decyzji związanych z ochroną środowiska.

Podsumowując sprawozdanie, Biuro Edukacji i Komunikacji Społecznej wyraża nadzieję, że realizacja "Programu Współpracy ..." będzie stale usprawniana do czego przyczyni się zarówno praca Biura jak i współpracujących z nim pozarządowych organizacji.

Informacje dotyczące współpracy Ministerstwa Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z Pozarządowymi Organizacjami Ekologicznymi można uzyskać pod adresem

Biuro Edukacji i Komunikacji Społecznej
Teresa Orłoś, Milena Łakomska
tel. 825-89-73 fax: 825-20-03
e-mail: tczernie@mos.gov.pl, mlakomsk@mos.gov.pl

Informacje o działaniach MOŚZNiL, teksty dokumentów m.in. dotyczących współpracy MOŚZNiL z POE można znaleźć w Internecie na stronie http://www.mos.gov.pl/mos/publikac.

Biuro Edukacji i Komunikacji Społecznej