ZMIANY W PRAWIE OCHRONY ŚRODOWISKA

Zmiany w prawie ochrony środowiska
- wynikające z wejścia w życie reformy powiatowej
1 stycznia 1999 r.
(konspekt wykładu)

A ZAGADNIENIA OGÓLNE

1. Struktura administracji rządowej i samorządowej przed reformą

1.1. Administracja rządowa

Premier
Ż	Ż
Ż	ministrowie	(R)	główni inspektorzy
Ż			Ż
wojewodowie			organy administracji niezespolonej - specjalnej
Ż			szefowie inspekcji
Kierownicy rejonowych urzędów rządowej administracji ogólnej

1.2. Samorząd¹⁾

Sejmik Samorządowy

Duże miasta i miejskie strefy usług publicznych

Gminy

Jednostki pomocnicze samorządu terytorialnego - sołectwa, dzielnice (osiedla).

2. Podstawowe zmiany w strukturze administracji

2.1. Administracja rządowa

Premier
Ż	Ż
Ż	ministrowie	(R)	główni inspektorzy
Ż
wojewodowie		(R)	działający w ich imieniu szefowie inspekcji

2.2. Organy samorządu¹⁾

Organy tworzące prawo	Administracja (organy wykonawcze)
Sejmik wojewódzki	Zarząd województwa, marszałek
Rada powiatu	Zarząd powiatu, starosta
Rada gminy	Zarząd gminy, burmistrz (prezydent), wójt
Zebranie wiejskie, Rada dzielnicy (osiedla)	Rada sołecka, sołtys Zarząd dzielnicy (osiedla), przewodniczący

3. Podstawowe akty normatywne regulujące właściwość organów po reformie powiatowej

ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie w województwie (Dz.U. Nr 91, poz. 576),

ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o administracji rządowej w województwie (Dz.U. Nr 91, poz. 577),

ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz.U. Nr 91, poz. 578),

ustawa z dnia 24 lipca 1998 r. o zmianie niektórych ustaw określających kompetencje organów administracji publicznej - w związku z reformą ustrojowa państwa (Dz.U. Nr 106, poz. 668).

4. Wyróżnienie i charakterystyka podstawowych instytucji prawa ochrony środowiska

Podstawowe formy działań organów właściwych w sprawach ochrony środowiska:

stanowienie prawa (np. plany zagospodarowania przestrzennego)

wydawanie decyzji administracyjnych

inne działania faktyczne (realizacja konkretnych działań faktycznych, finansowanie przedsięwzięć proekologicznych, redystrybucja środków publicznych itp.).

W zestawieniach nie uwzględniono struktury administracji samorządowej w Warszawie

B ZMIANY W KOMPETENCJACH.

1. Wydawanie decyzji określających zasady korzystania z zasobów środowiska - przejęcie kompetencji przez powiaty

pozwolenia emisyjne:

- wprowadzenie zanieczyszczeń do powietrza (u.o.ś.²⁾), skutki - m.in. zmiana właściwości do prowadzenie rejestru danych o emisjach dopuszczalnych i faktycznych,

- wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi (P.w.),

- wytwarzanie odpadów niebezpiecznych i innych w ilości większej niż tys. ton na rok (u.o.o.),

- emisje dźwięku (u.o.ś.).

inne pozwolenia:

- odbiór odpadów niebezpiecznych (u.o.o.),

- pobór wód (P.w.) - następstwo zmiana właściwości do ustanawiania stref ochronnych ujęć wód,

decyzje nakazowe

- nakaz podjęcia odpowiednich środków zapobiegawczych, usunięcia szkód, wypłaty odszkodowania (u.o.ś.)

- decyzje uzupełniające pozwolenia (u.o.ś., P.w., u.o.o.)

inne decyzje

- decyzje w przedmiocie cofnięcia pozwolenia (P.w., u.o.o.)

Wyjątek - instalacje szczególnie szkodliwe dla środowiska i zdrowia ludzi (wymienione w r.i.sz.).

2. Ochrona zasobów przyrody:

zmiana właściwości do ustanawiania rezerwatów przyrody - wojewoda, w szczególnych wypadkach m.ś.; uwaga - odrębna procedura znoszenia rezerwatów (u.o.p.),

zmiana właściwości do uzgadniania zmiany sposobu wykorzystania terenu ze starodrzewem - starosta (u.o.p.),

zmiana właściwości do prowadzenia rejestrów obszarowych i obiektowych form ochrony przyrody (m.ś., wojewoda, starosta),

ochrona gruntów rolnych, leśnych i lasów - przejęcie zadań przez powiaty od administracji rządowej z poziomu rejonów i województw (u.o.g., u.o.l.),

nadanie pewnych uprawnień powiatom w zakresie łowiectwa i rybołówstwa (P.ł., u.r.ś.),

zmiana właściwości do powoływania społecznych opiekunów ochrony przyrody - powiat (u.o.p.).

zmiana właściwości do powoływania społecznych straży rybackich - powiaty (u.r.ś.)

3 Organizacja instytucji odpowiedzialnych za egzekwowanie wymagań ochrony środowiska

Zespolenie IOŚ (u.o.IOŚ)

Przyznanie uprawnień kontrolnych organom samorządu (u.o.ś.)

4 Ochrona środowiska w działaniach inwestycyjnych

Planowanie przestrzenne - przejęcie właściwości do kształtowania polityki przestrzennej na poziomie województwa przez samorząd wojewódzki (u.z.p.),

Obszary ograniczonego użytkowania - zmiana we właściwości do ustanawiania - starosta lub wojewoda (u.o.ś.),

określaniu wzizt - zmiana właściwości do uzgadniania inwestycji: WIOŚ i WOŚ dla szczególnie szkodliwych dla środowiska i zdrowia ludzi, PIS dla mogących pogorszyć stan środowiska (u.z.p.),

zmiany w organizacji administracji budowlanej - wyodrębnienie administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego - przekazanie zadań w tym zakresie powiatom i powiatowym inspektorom nadzoru budowlanego (P.b.),

następstwo - udział organizacji społecznych w postępowaniu przed innymi organami.

Skróty identyfikują akty prawne regulujące określoną materię. Objaśnienie skrótów znajduje się na końcu konspektu.

Struktura administracji budowlanej:

Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego
organ II instancji w sprawach "zastrzeżonych",
dotyczących administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego

Ż		Ż
wojewoda	(R)	wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego (organ zespolonej inspekcji)
organ I instancji w sprawach "zastrzeżonych" i organ II instancji w pozostałych sprawach dotyczących administracji architektoniczno-budowlanej		organ I instancji w sprawach "zastrzeżonych" i organ II instancji w pozostałych sprawach dotyczących nadzoru budowlanego
Ż		Ż
starosta	(R)	powiatowy inspektor nadzoru budowlanego (organ zespolonej inspekcji)
organ I instancji w sprawach "niezastrzeżonych" dotyczących administracji architektoniczno-budowlanej		organ I instancji w sprawach "niezastrzeżonych" dotyczących nadzoru budowlanego

5 Humanitarne traktowanie zwierząt

Zmiany kompetencji (u.o.z.)

Popularyzacja przepisów dotyczących ochrony zwierząt wśród rolników przez samorząd województwa,

Wyrażanie zgody na nowe metody hodowli zwierząt - wojewoda,

Wyrażania zgody na utworzenie ogrodu zoologicznego - starosta,

Zgoda na preparowanie zwłok zwierząt dziko żyjących i tworzenie kolekcji - wojewoda,

Określanie sposobu zwalczania zwierząt stwarzających zagrożenie - wojewoda,

Zgoda na prowadzenie hodowli zwierząt laboratoryjnych - wojewoda,

Zgoda na chwytanie i przetrzymywanie zwierząt łownych - starosta (P.ł.).

6 Fundusze ekologiczne (u.o.ś.)

Powołanie funduszy na poziomie powiatów,

Nadzór nad funduszami wojewódzkimi przez dla samorząd województwa.

7 Instytucja biegłych

Zmiana właściwości do nadawania uprawnień - wojewoda (u.o.ś., P.w., u.o.p.).

Opracowanie: mgr Łukasz Krzycki
Główny Inspektorat Ochrony Środowiska

Skróty użyte w konspekcie - wykaz ważniejszych aktów prawnych z zakresu ochrony środowiska objętych zmianami w związku z reformą powiatową

P.b. - ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. Nr 89, poz. 414 z późn. zm. ),

P.ł. - ustawa z dnia 13 października 1995 r. - Prawo łowieckie (Dz.U. Nr 147, poz. 713 z późn. zm.),

P.w. - ustawa z dnia 24 października 1974 r. Prawo wodne (Dz.U. Nr 38, poz. 230 z późn. zm.),

u.o.g. - ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz.U. Nr 16, poz. 78 z późn. zm.),

u.o.l. - ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz.U. Nr 101, poz. 444 z późn. zm.),

u.o. IOŚ - ustawa z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska (Dz.U. Nr 77 poz. 335 z późn. zm.),

u.o.p. - ustawa z dnia 16 października 1991 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 114, poz. 492 z późn. zm.),

u.o.ś. - ustawa z dnia 31 stycznia 1980 r. o ochronie i kształtowaniu środowiska (jt. Dz.U. z 1994 r. Nr 49, poz. 196 z późn. zm.),

u.o.z. - ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (Dz.U. Nr 111 poz. 728 z późn. zm.),

u.r.ś. - ustawa z dnia 18 kwietnia 1985 r. o rybactwie śródlądowym (Dz.U. Nr 21, poz. 91 z późn. zm.),

u.z.p. - ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. Nr 89, poz. 415 z późn. zm.),

r.i.sz. - rozporządzenie MOŚZNiL z dnia 14 lipca 1998 r. w sprawie określenia rodzajów inwestycji szczególnie szkodliwych dla środowiska i zdrowia ludzi albo mogących pogorszyć stan środowiska oraz wymagań, jakim powinny odpowiadać oraz ocen oddziaływania na środowisko tych inwestycji (Dz.U. Nr 93, poz. 589),

IOŚ - Inspekcja Ochrony Środowiska,

m.ś. - minister właściwy w sprawach środowiska,

PIS - Powiatowy Inspektor Sanitarny,

WIOŚ - Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska,

WOS - Wojewódzki Inspektor Sanitarny,

wzizt - warunki zabudowy i zagospodarowania terenu,