JEST CENTRUM?

29 maja, z inicjatywy Stanisława Lazarka (dotychczas związanego z SPM (*)), rozpoczęło działalność Międzynarodowe Centrum Usług Ekologicznych (International Environmental Service Centre). Jego celem ma być propagowanie ekorozwoju oraz wspieranie międzynarodowej współpracy w dziedzinie ochrony i zagospodarowania środowiska w Polsce. Będzie on realizowany poprzez:

1. Utworzenie banku informacji ekologicznej (lista ekspertów z dziedziny ochrony środowiska, radców prawnych, zespołów badawczych, biur projektowych etc.).
2. Rozwój i promocję systemu edukacji ekologicznej.
3. Wspieranie międzynarodowych projektów ekologicznych (poprzez doradztwo, koordynację działań).
4. Promocję czystych i nowoczesnych technologii, działań ograniczających emisję zanieczyszczeń, zużycie materiałów i energii, rolnictwa ekologicznego i profilaktyki medycznej.
5. Utworzenie pozarządowego zespołu, którego celem będzie ocena wpływu na środowisko oferowanych Polsce technologii.

Centrum rozpoczęło (lub rozpocznie w najbliższym czasie) realizację następujących projektów:

1. Adaptacja szwedzkiego programu "Krok ku Naturze" (Det Naturliga Steget) i towarzyszących mu materiałów edukacyjnych dla potrzeb Polski i innych krajów europejskich.
2. Utworzenie sieci organizacji propagujących programy edukacyjne, w szczególności "Krok ku Naturze" (dla szkół podstawowych).
3. Współpraca z Legacy International (USA) w realizacji programu Młodzi w Służbie Środowiska (Youths for Environment and Service - YES).
4. Ocena problemów ekologicznych wymagających natychmiastowego przeciwdziałania.
5. Wyszukiwanie dotychczas niewykorzystanych, a bezpiecznych dla środowiska technologii.
6. Opracowanie koncepcji zagospodarowania odpadów stałych w Warszawie.
7. Współpraca z Uniwersytetem Południowej Karoliny (East European Young Leaders Project).
8. Kurs ochrony środowiska dla radnych.
9. Poprawa stanu środowiska naturalnego Zabrza (m.in. dokończenie budowy oczyszczalni ścieków i eliminacja niskich źródeł zanieczyszczeń powietrza przez podłączenie całego miasta do sieci ciepłowniczej.
10. Polsko-amerykański projekt wykorzystania gnojówki i fosfogipsów jako nawozów.
11. Udział w polsko-szwedzko-duńskim projekcie poprawy gospodarki wodnej Sopotu.
12. Seminarium ekologiczne w Warszawie (październik 1990).
13. Międzynarodowa konferencja ekologiczna na temat Europy Wschodniej w Rzymie (wiosna 1991).
14. Nawiązanie współpracy z EUREKA- Euroenviron (Rotterdam) i TEMPUS (Bruksela) celem wsparcia działalności ekologicznej w Polsce i pozostałych krajach bloku.

Centrum prosi także o nadsyłanie informacji o działaniach grup ekologicznych w kraju - przewiduje wydanie informatora temu poświęconego.

Kontakt w Polsce:

Kontakty za granicą:

Widmo centrum ekologicznego (jako płaszczyzny współpracy różnych organizacji) krążyło po kraju od kilku lat. Chociaż w zasadzie nikt nie negował potrzeby jego powstania (konieczność wymiany informacji i koordynacji pewnych działań) to w praktyce szło jak po grudzie. Im realniejsze kształty przybierało centrum, tym mniejsze było nim zainteresowanie. Ze znanych mi przykładów wymienię tylko Centrum Informacji Ekologicznej (Młodzieżowa Akcja Leśna), Centrum Edukacji Ekologicznej (doc. Dubelowa - Wrocław), Międzynarodowe Centrum Ekologii i Kultury (Kraków), "Zielony Dom" (Warszawa), Parlament Polskich Zielonych (PPZ). Także redakcja ZB zgrzeszyła inicjatywą Biura Kontaktów Ekologicznych. (Pismo miało być jednym z przejawów jego działalności, a zostało nieomal jedynym.) Odpowiedź na pytanie jaka jest przyczyna niepowodzenia powyższych inicjatyw (i nie tylko) pozostawiam czytelnikom. Sądzę jednak, że jest to ta sama przyczyna, która powoduje kosmiczne rozdrobnienie naszego ruchu.

Obecne centrum zostało utworzone przez profesjonalistów, ludzi "z zewnątrz", spoza krajowego ruchu ekologicznego. Powstało dzięki zagranicznym funduszom, bez porozumienia z organizacjami w kraju, można powiedzieć z pozycji siły (neokolonizacja?). Każde z powyższych stwierdzeń można odczytać jako zarzut. Jednak gdy wspomnę dziesiątki nieudanych prób "centrowania" własnymi siłami, to powyższe fakty ukazują się w zupełnie innym świetle, a szczególnie cenna wydaje się niezależność od tzw. układów. (Miejmy nadzieję, że nie będzie to chwilowa niezależność.) Oczywiście na podstawie (niemal) czystych deklaracji trudno cokolwiek wyrokować, jednak wiele będzie zależało od naszej postawy. Jeśli dziś zachowamy (niechętną?) obojętność, to jutro możemy obudzić się z... ręką w nocniku.

*) por. ZB 2-3