ZB nr 4(34)/92, Kwiecień '92
WSPÓLNE STANOWISKO SIE I GREENPEACE NA SPOTKANIE WYSOKIEGO SZCZEBLA NA
TEMAT WSPÓŁPRACY I EKOROZWOJU W PRZEMYŚLE CHEMICZNYM
Warszawa, 10-12.3.92
1. Europa Środkowo-Wschodnia znalazła się w nowej sytuacji politycznej, gospodarczej i
społecznej. Zachodzące zmiany stwarzają ogromne możliwości inwestycyjne dla
przemysłu krajów wysoko rozwiniętych. Wybór drogi rozwoju będzie zależał od
świadomości władz oraz udziału społeczeństwa w podejmowaniu decyzji.
2. Ogromne potrzeby Europy Środkowo -Wschodniej, jej otwarcie na wszelką pomoc
inwestycyjną i finansową, stwarzają wiele niebezpieczeństw polegających na:
* wprowadzaniu "brudnych" technologii, usług i towarów zakazanych lub/i
wycofanych na Zachodzie;
* rabunkowej eksploatacji złóż surowców przez ponadnarodowe korporacje;
* przejęciu metody "końca rury" (instalowania tylko urządzeń ochronnych) pod
pozorem jej skuteczności dla ochrony środowiska, zamiast likwidacji przyczyn.
3. Sama nazwa spotkania jest mylca, gdyż ekorozwój (sustainable development) w
przemyśle chemicznym może być wprowadzany wyłącznie jako integralny element polityki
międzynarodowej realizowanej przez wszystkie państwa. Dlatego państwa zrzeszone w ONZ
powinny wprowadzić takie rozwiązania systemowe, które zapewnią realizację strategii
EKOROZWOJU przez:
* restrukturyzację gospodarki, a szczególnie przemysłu, rezygnując z surowców i
energochłonnych technologii i procesów oraz wyrobów uciążliwych dla środowiska;
* obowiązkowe wprowadzanie zalecenień ustalonych przez komisje ocen oddziaływania na
środowisko, wykonanych według jednolitych międzynarodowych kryteriów dotyczących
każdego programu, projektu i inwestycji. Przygotowania wariantu ekologicznego
(alternatywnego) dla każdego rozwiązania;
* obowiązkowy punktowy monitoring skażeń oparty na jednolitych metodach analitycznych;
* określenie odpowiedzialności za usunięcie istniejących szkód ekologicznych na
terenie i wokół prywatyzowanych przedsiębiorstw w krajach Europy Środkowo-Wschodniej;
* preferowanie metod i technologii służących ochronie całej przyrody;
* wprowadzanie powszechnego obowiązku informowania władz lokalnych o używaniu na ich
terenie substancji mogących zagrozić środowisku;
* powszechną oświatę i informację ekologiczną.
4. Europa Środkowo-Wschodnia musi być świadoma błędów popełnionych na Zachodzie,
aby ich uniknąć. Powinna wprowadzać skuteczne środki zapobiegające degradacji i
eksploatacji zasobów przyrody opierając przekształcenia i rozwój gospodarki na
nowoczesnych procesach "czystej" i ekologicznej produkcji.
5. Gwarancją realizacji celów ekorozwoju muszą być międzynarodowe i krajowe
instrumenty prawne, ekonomiczne i administracyjne.
6. Skuteczne zapobieganie skażeniu środowiska nie może opierać się na luźnych
zasadach postępowania opracowanych przez trucicieli, ale na ostrym kodeksie
międzynarodowym, którego egzekwowanie byłoby ściśle kontrolowane. Praworządne
społeczeństwo nie może dochodzić swoich racji, jeśli obowiązują jedynie zasady
postępowania, nie dające możliwości zaskarżania przestępstw ekologicznych.
7. Muszą zostać stworzone takie normy prawne, które pozwolą organizacjom pozarządowym
lub/i ofiarom na zaskarżanie do sądu organów administracji państwowej, które nie
egzekwowały obowiązujących przepisów.
8. Skuteczne przestrzeganie międzynarodowego kodeksu wymagać będzie szerokiego udzału
społeczeństw, organizacji pozarządowych i zawodowych w procesach podejmowania decyzji,
tworzenia i egzekwowania prawa.
9. Wszystkie decyzje związane z przebudową gospodarki, z wprowadzaniem nowych metod i
technologii produkcji, muszą być podejmowane przede wszystkim przez tych, których
dotyczą, muszą uwzględniać interesy przyszłych pokoleń i całej przyrody.
Społeczeństwo musi mieć zagwarantowany pełny udzał w procesie decyzyjnym dotyczącym
projektowanych inwestycji.
10. Dla państw Europy Środkowo Wschodniej Europy zapewnienia i deklaracje zachodnich
inwestorów i kół finansowych o dużym bezpieczestwie ich technologii i produktów nie
mogą stanowić wystarczającej gwarancji. Jedyną gwarancją muszą być surowe kryteria
"czystej" produkcji oparte na kodeksie międzynarodowym, które zapewnią
możliwość wyboru najlepszego rozwiązania w drodze "ekologicznego przetargu".
ZB nr 4(34)/92, Kwiecień '92
Początek strony