ZB nr 4(34)/92, Kwiecień '92
TURNICKI PARK NARODOWY
Od kilkudziesięciu lat lesisty obszar wzniesień, objęty doliną rzeki Wiar na
Pogórzu Przemyskim, pełnił rolę rządowych terenów łowieckich. Przedłużony okres
II wojny światowej na tych terenach (walki z partyzantką ukraińską) spowodował prawie
całkowite wyludnienie. Zastosowane w późniejszym czasie wygrodzenie i strzeżenie
wzmiankowanego obszaru spowodowało dodatkowe ograniczenie penetracji ludzkiej. Wymienione
czynniki, negatywne ze społecznego punktu widzenia, przyczyniły się więc do
wykształcenia specyficznej Puszczy Karpackiej, w znacznym stopniu o charakterze
naturalnym.
Występujące tu drzewostany utworzone są głównie przez zwarte kompleksy bukowe i
jodłowe oraz mieszane. Istotną domieszkę stanowi klon, jawor, jesion, świerk, olcha
szara i czarna (wzdłuż rzek), a zwłaszcza sosna zwyczajna jako element wtórny na
terenach porolnych. Prawie połowę wymienionych drzewostanów stanowią starodrzewia.
Lasy te zamieszkują obecnie duże ilości zwierzyny płowej (sarny, dziki, jelenie) oraz
drapieżniki czworonożne (rysie, żbiki, wilki), a także bogata awifauna. Jej
przedstawiciele to: puchacz, orły z zalatującym tu orłem przednim oraz wiele gatunków
nietoperzy.
Rzeka Wiar (dopływ Sanu) aktualnie w przeważającej części znajduje się w pierwszej
klasie czystości. Na terenie projektowanego rezerwatu przebiega wododział pomiędzy
zlewnią Morza Bałtyckiego i Morza Czarnego, natomiast cały obszar jest bogato
wyposażony w sieć krótkich cieków wodnych, takich jak Turnica, Młynów, Jamnianka
itp.
Na fizjonomię opisywanego obszaru rzutuje jego struktura morfologiczna, charakteryzująca
się rozległą i głęboką doliną rzeki Wiar oraz średnimi wzniesieniami (ponad 600 m
npm.), układającymi się regularnie pasmowo. z płn.-zach. na płd.-wsch. Porastają je
wspomniane starodrzewia bukowe i jodłowe, tworząc ciemne masywy zimą i latem,
nabierającego ciepłych barw jesienią. Przełomy rzeki Wiar odsłaniają profile
geologiczne, stanowiące kolejną atrakcję przyszłego obiektu chronionego. Cały obszar
projektowanego Parku Narodowego, ze względu na specyfikę dotychczasowego użytkowania,
wyposażony jest w doskonale utrzymaną sieć dróg przydatną w przyszłym użytkowaniu
turystycznym terenu.
Proponowaną bazą noclegową i turystyczną, jak też naukową, może być miejscowość
Trójca, obecnie użytkowana przez wojsko. Rozwój baz naukowych na tym terenie
uzasadniony jest opisywanymi walorami oraz tradycjami przedwojennej działalności
Polskiej Akademii Umiejętności.
Równocześnie na obszarze przyszłego obiektu chronionego, można by zlokalizować bazy
naukowe międzynarodowego miasteczka ekologicznego (filia "Rogoźnika" na
Śląsku) dzieci szkolnych oraz studentów Architektury Krajobrazu z SGGW.
Opisywany obszar leży przy granicy państwa w trójkącie miast: Przemyśl, Lesko,
Bircza. Otaczają go od płd. pasma Gór Słonnych i Chwaniów, od zach. lasy i
wzniesienia Pogórza Przemyskiego, od płn. dolina rzeki Wiar, historyczne Rybotycze,
Duwniki i 50 kapliczek Kalwarii Pacławskiej.
Zachowanie wykazanych wartości opisywanego obszaru jest głównym celem objęcia go
ochroną dla badań naukowych, szeroko pojętej dydaktyki i turystyki.
(projekt LOP)
ZB nr 4(34)/92, Kwiecień '92
Początek strony