Strona główna 

ZB nr 8-9(38-39)/92, sierpień-wrzesień '92
file:///D:/carnival/ekologia/basia/1984.txt

BIOREGIONALIZM

POJĘCIA

Bioregion:

Region życia. Obszar geograficzny, którego niewyraźne granice są określone przez przyrodę, a nie człowieka. Bioregiony różnią się między sobą naturą swojej flory, fauny, wód, klimatu, skał, gleby, form geologicznych oraz osiedli ludzkich, które są wobec tych cech wtórne.

Bioregionalizm:

Sposób życia w świadomości, że bioregiony są żywymi, samoorganizującymi się systemami, zbudowanymi z różnych, zintegrowanych podsystemów, rządzącymi się ekologicznymi prawami i zasadami. Bioregionalizm uznaje, że ludzie, jako jeden z wielu gatunków, muszą współpracować zgodnie z tymi prawami, jeśli ekorozwój ma rzeczywiscie mieć miejsce. >

RUCH

The Planet Drum Foundation w San Francisco jest źródłowym centrum, które obsługuje ruch bioregionalistyczny w Stanach Zjednoczonych. Wydaje doskonałe czasopismo "Raise The Stakes", wydaje odpowiednie materiały, prowadzi serwis wysyłkowy i ogólny networking. Ale rzeczywisty ruch składa się z grup poszczególnych bioregionów. Muszą ich być dziesiątki: organizacje, które zaczęły działać na rzecz ochrony rzeki czy pasma górskiego i których świadomość bioregionalna wzrosła. Jedną z form działalności tych grup są Kongresy Bioregionalne; zebrania setek ludzi, którzy biwakują, prowadzą zajęcia w warsztatach, spotykają i cieszą się. Bioregiony noszą nazwy w rodzaju: Bioregion Shasta, Bioregion Wielkich Prerii, Bioregion Dorzecza Wód Rzeki Kolorado, the Ozarks, a obydwie Ameryki nazywane są Wyspą Żółwią - tak, jak nazywali je tubylcy.

JEDNOŚĆ W RÓŻNORODNOŚCI

Składniki:

Pojęcie i ruch mogą istnieć od jakichś dwudziestu lat, same bioregiony istniały zawsze i istnieją do teraz. Dorzecza, pogórza, obszary delt były domem dla konkretnych roślin i zwierząt, które razem tworzyły poszczególne ekosysytemy. Kiedy pojawili się ludzie, te miejsca stały się także ich domem, a specyficzne kultury rozwinęły się w powiązaniu z danym środowiskiem naturalnym. Gleba i klimat spowodowały, że ludzie zaczęli uprawiać takie, a nie inne rośliny i hodować takie, a nie inne zwierzęta. Lokalne zasoby spowodowały, że rozwinęli takie, a nie inne rzemiosło, a zjawiska przyrodnicze zainspirowały ich do takich, a nie innych ceremonii. W ten sposób, każdy region stał się jedyny w swoim rodzaju. Pierwsza ważna uwaga dotycząca bioregionów: są unikalne. To jest ta unikalność, z którą ludzie utożsamiają się i z której są dumni.

Całości:

Równocześnie, bioregiony wpływają na siebie. Stąd następna ważna uwaga: bioregiony porozumiewają się ze sobą. Każdy bioregion jest elementem w jeszcze większej sieci i pozostaje we współzależności z innymi. Idealnie, współzależności te są wzajemnie korzystne.

HISTORIA

Aby zacząć widzieć Wyspę Żółwią jako sieć bioregionów, dobrze jest wyobrazić sobie, jak wyglądała, zanim wylądował na niej Kolumb. Sposób życia plemion pozostawał w ścisłym związku z cechami poszczególnych regionów. Ten schemat został w znacznym stopniu zniszczony w trakcie kolonizacji. Miasta powstawały w nieodpowiednich miejscach, kopalnie, centra przemysłowe i wielkie systemy transportowe poważnie zakłóciły struktury i mechanizmy bioregionalne. Najczęściej, proces ten trwa i obecnie - w większości konfliktów między amerykańskimi tubylcami a rządami czy korporacjami, w sprawach dotyczących kopalnictwa zasobów naturalnych (ropa, uran, itd.), co stanowi groźbę dla lokalnej przyrody przez narzucenie schematów przemysłowych.

STARY KONTYNENT

Obecnie w Europie schematy osiedli i stylów życia porównywalne z przedkolumbijskimi schematami indiańskimi mogą być jeszcze bardziej oddalone w czasie, ale nie o to chodzi. Nawet dzisiaj widzimy "szczątki" kontynentu, który był samozorganizowany jako sieć bioregionów. Europa jest wciąż zbiorem bardzo odrębnych kultur; kultur, które są zależne od miejsca. Szkocja to nie Andaluzja, Macedonia to nie Flandria.

Granice państw narodowych są nieszczęściem z bioregionalistycznego punktu widzenia. Często przerywają one naturalne schematy, ponieważ przecinają regiony, które funkcjonują jako całość. Taka jest rzeczywistość w Europie od czasu, kiedy jedna grupa zaczęła zgłaszać pretensje do terytorium innych. Ale prawdziwe kłopoty zaczęły się z rewolucją przemysłową. Sieć regionalnych kultur, które stanowiły Europę, został rozbity przez schematy działalności przemysłowej, takie jak koncentracja robotników przemysłowych w coraz gęściej zaludnionych miastach i budowa wielkich dróg. To zmieniło współzależności między bioregionami i wewnątrz nich. "Naturalnie", pozostała współzależność między miastem a jego wiejskim otoczeniem, wieś dostarczała czyste powietrze i wodę i produkowała żywność, w zamian miasto dostarczało mieszkańcom wsi towary, których nie mogli sami wytworzyć, tworzyło rynek, dawało również korzyści społeczne.

Dziś jednak miasto wysysa energię, ludzi i pieniądze z wszystkich części świata i wyrzuca swoje śmieci na wieś, która stara utrzymać się na abstrakcyjnym światowym rynku rolnym i rujnuje coraz więcej naturalnych zasobów. Dynamika procesów zachodzących między miastem i wsią jest więc podobna do procesów między Północą i Południem naszej planety.

A kulturowo? Unikalność każdego bioregionu jest stopniowo zastępowana zuniformizowaną kulturą miejską. Centra handlowe wyglądają w całej Europie Zachodniej tak samo, ludzie jedzą tą samą prefabrykowaną śmieciową żywność (ang. junk food) pochodzącą z anonimowych źródeł, noszą te same ubrania, "konsumują" te same filmy i muzykę, żeby wskazać tylko kilka przykładów - i totemy "współczesnej kutury zachodniej" można znaleźć wszędzie. Są pozbawione znaczenia, ponieważ nie są powiązane z ludźmi czy miejscem, w którym oni żyją - a znaczenie zawsze wynika z powiązań. W podobny sposób, ludzie odeszli od przyrody, i w rzeczy samej, nie są z nią powiązani, nie mają żadnej kontroli nad tym, co jest niezbędne dla życia.

WYZWANIE

Europa zmienia się szybko. Wielu ludzi we krajach kapitalistycznych, a także w dawnych krajach komunistycznych próbuje przewidzieć i opracować nowe sposoby dla lepszego zorganizowania społeczeństwa. Bioregionalizm również mógłby być wizją przyszłej Europy. Jak możemy zastosować ten stary model, tworzenie naturalnie pojawiających się sił do budowy sprawiedliwego i "zrównoważonego" społeczeństwa, na które wszyscy zasłużyliśmy?

Wszystko w przyrodzie jest procesem (zmianą) i zależnością (połączeniem). Współzależności mogą się zmieniać, a zmiany współzależeć. My, jako ludzie, możemy wybierać, gdzie chcemy żyć, i kochać to miejsce, niezależnie, czy nasi przodkowie pochodzili z tego czy innego miejsca. Bioregionalizm, jako wizja przyszłości, jest wielkim wyzwaniem. Wyzwaniem tworzenia, przekształcania; wyzwaniem wobec ludzkich możliwości.

ŚWIADOMOŚĆ

Wszystko bardzo dobrze, ale od czego zacząć?

Zgadnij!... Czyż wszystkiego nie zaczyna się od siebie samego? Dobra, wobec tego następny będzie QUIZ ŚWIADOMOŚCI BIOREGIONALNEJ!! Dla Ciebie, abyś przeszedł/ przeszła przezeń i uświadomił/a sobie różnorodność rzeczy, które wchodzą we współzależności z miejscem, które - przynajmniej obecnie - jest sceną twojego życia.

CZY JESTEŚ ŚWIADOM BIOREGIONALNIE?

Ty i miejsce, w którym mieszkasz.

ZADANIE DOMOWE

Planet Drum Foundation wydaje czasopismo "Raise The Stakes". Zawarte są w nim wizjonerskie artykuły , reportaże, recenzje książek, zapowiedzi kongresów, adresy kontaktowe itd.

W r. 1990 specjalne wydanie zostało poświęcone Europie. Jego tytuł brzmiał: "EUROPA TERAZ: PERSPEKTYWA BIOREGIONALNA". Zawierało artykuły autorów z całej Europy: Katalonii, Niemiec, Węgier, Francji, Irlandii, Włoch, Szwajcarii i innych. Artykuły te dotyczyły rozmaitych form działalności bioregionalnej, od studiów nad neolitycznymi praktykami użytkowania ziemi, przez współpracę z góralami-pasterzami, po zieloną politykę. Autorzy na swój sposób wyrażali miłość do swojego kontynentu, jego bogactwa, jego historii i jego europejskości. Jest to wspaniała lektura i duchowa strawa.

Na przykład: kto zdawał sobie sprawę, że słowo EUROPA - stary wyraz grecki - oznacza "DOBRA DLA WIERZB"?

W Planet Drum pracują fajni ludzie, którzy będą bardzo szczęśliwi, jeśli będą mogli pomóc w rozprzestrzenieniu idei bioregionalizmu w Europie, przysyłając wam egzemplarz.

Planet Drum Foundation
Box 31251, San Francisco
Shasta Bioregion CA
94131, USA
tel.+1-(0)415-285 6556

Streszczenia i spisy najważniejszych materiałów bioregionalistycznych są dostępne w cenie $1 w Planet Drum Foundation oraz w dwóch ważnych centrach informacyjnych:

Turtle Island Office
PO Box 140826
Dallas, TX 75214
USA
tel. +1-(0)214-324 4629

The New Catalyst/
New Society Publishers
PO Box 189
Gabriola Island BC VOR 1X0
Canada

PRACOWNIA LONDYŃSKA

Jako część Konferencji Wspólnot i Wzmocnienia Sąsiedztwa, w Londynie prowadzona była pracownia na temat bioregionalizmu, prawdopodobnie po raz pierwszy w Europie. Chris i Judith Plant, redaktorzy The New Catalyst i David Haenke, doświadczony organizator bioregionalistyczny, spowodowali wielkie zainteresowanie swoimi poglądami z Wyspy Żółwia. Niewiele było do powiedzenia o Europie, ale zaofiarowali pomoc dla tutejszego ruchu bioregionalistycznego.

Wielka Brytania prowadzi pierwszy z prawdziwego zdarzenia kurs na temat bioregionalizmu. Kirkpatrick Sale, autorka "Zamieszkujących lądy, wizja bioregionalna" (Sierra Books, 85)) prowadziła dwutygodniowy kurs w Schumachers College w Devon, w Wielkiej Brytanii pod koniec marca br.

ŁĄCZNIK

POWWOW próbuje promować idee bioregionalizmu w Europie. Dlatego POWWOW chce działać jako punkt informacji i networkingu. POWWOW będzie pomagał przekazywać informacje przy pomocy swojego kwartalnego biuletynu i przez niekomercyjny biuletyn poczty elektronicznej.

POWWOW, wydawany bez budżetu, ale za to z przyjemnością, zaprasza do prenumeraty (co najmniej DFl 7,50 - ok. 60.000 zł za cztery numery) i współpracy w następujących dziedzinach: działania ekologiczne, władza ludzi, rozwój wsi, szczęście w mieście, bioregionalna Europa, budowanie wspólnot, projekty ekologiczne, zielona kultura.

Adres:

Fransje de Waard
Ruyschstraat 75
1091 BX Amsterdam
Holandia
tel.+31-(0)20-665 87 43
fax.+31-(0)20-692 41 68

Za Powwow - dodatkiem do Green Tree News Vol. 5 No. 1 April 1992.

Tłum. Cinek




ZB nr 7-8(38-39)/92, sierpień-wrzesień '92

Początek strony