BZB nr 24 - Podręcznik prowadzenia kampanii dla organizacji pozarządowych

ZDOBYWANIE FUNDUSZY

Przedstawiona lista technik zdobywania funduszy jest wynikiem burzy mózgów całego zespołu skillshare. Proszę zwrócić uwagę, że poprawnie zaplanowana strategia jest doskonałym szkieletem do tworzenia propozalu.

INTEGRUJ ZDOBYWANIE FUNDUSZY I PROWADZENIA KAMPANII, PATRZĄC, CZY:

• Twoja organizacja zajmuje się:
  1. tylko i wyłącznie jednym problemem

     Może to ułatwiać przekazywanie waszego przesłania, ale jest mniej szans na zdobycie funduszy, bo nie każdy jest zainteresowany właśnie tym jednym problemem;

  2. wieloma problemami

     To może utrudniać zajęcie pozycji przez organizację, ale szansa na zebranie funduszy wzrasta.

• Ludzie muszą słyszeć, co robicie.
• Zajęcie pozycji: upewnianie się, że ludzie wiedzą, co robicie.
• Brand image, wizerunek organizacji - co chcecie, żeby czuli/myśleli o tym, co robicie ludzie, np. inteligencja techniczna, działacze; może do każdej grupy ludzi powinien docierać inny obraz.
• Zdefiniujcie cele Waszych kampanii.
• Jak wasza kampania może pomóc wam zdobywać fundusze?
• Cel komunikacji - co chcecie zakomunikować, aby osiągnąć swój ostateczny cel?
• Opracowywanie strategii:
  • próbujcie nie zakochać się we własnych argumentach.
• Postawcie się w pozycji społeczeństwa, aby stwierdzić, jaką reakcję chcecie wywołać:
  • racjonalną,
  • emocjonalną,
  • sensoryczną.
• Użyj tej metody do sytuacji społecznej, politycznej, gospodarczej, religijnej i kulturalnej.

PRZYKŁAD ZINTEGROWANEGO PROWADZENIA KAMPANII I ZDOBYWANIA FUNDUSZY:

Ratowanie wielorybów po tym, jak 30 tysięcy ludzi "zniknęło" w Argentynie. Jedno nie ma nic do drugiego?

• Cele kampanii:
  1. poparcie dla moratorium na odłów wielorybów;
  2. wzmocnienie ochrony wielorybów w Argentynie;
  3. wzrost członkostwa;

Odwoływaliśmy się głównie do emocji. Dlaczego to zadziałało?

Rzeczywistość w Argentynie:

• Społeczna: akceptacja faktu, że 30 tysięcy osób było torturowane i zostało zabite podczas dyktatury w latach 1976-82. Uogólnione poczucie winy i potrzeba zrobienia czegoś pozytywnego, czegoś na rzecz życia.
• Polityczna: wielkie oczekiwania związane z rodzącą się demokracją, stworzenie instytucji publicznych przesłuchań.
• Gospodarcza: świadomość ograniczającego kryzysu, spowodowanego nieudolnym zarządzaniem wojskowych.
• Religijna: bez znaczenia, ponieważ hierarchia kościoła katolickiego całkowicie utraciła zaufanie społeczne.
• Kulturalna: napływ nowych idei, nowe podejście niemal do wszystkiego.
• Żadnych list adresowych: z wyjątkiem 700 członków Argentyńskiej Fundacji na rzecz Dzikiej Przyrody (Argentine Wildlife Foundation).

Co zostało zrobione:

• ciągłe demonstracje przed budynkiem IWC (Międzynarodowej Komisji Wielorybniczej) przez 5 dni.
• Wykorzystaliśmy fakt, że Argentyna była członkiem - założycielem IWC
• Argentyna nie była krajem wielorybniczym.
• Petycja w sprawie uznania walenia południowego za pomnik przyrody.
• Silny lobbying w parlamencie.

Rezultaty:

• 3 500 listów, przesłanych do parlamentu - największa ilość w jednej sprawie;
• uznanie walenia południowego za pomnik przyrody;
• członkostwo: ponad dwukrotny wzrost do 1 500 osób.

TECHNIKI ZDOBYWANIA FUNDUSZY:

Proszę zwrócić uwagę, że lista jest rezultatem burzy mózgów całego spotkania.

• Listy:

• Wysyłka:

• Kwesta:

• Petycje:

• Gadżety:

• Duże donacje:

• Próbuj rynki
• Znane osobistości:

• Lokalne grupy:

• Wydarzenia sponsorowane:

• Datki "do kapelusza" na spotkaniach.
• Targi, pchle targi i aukcje.

ZDOBYWANIE NOWYCH CZŁONKÓW

• Petycje:

• Zawsze bierz ze sobą ulotki członkowskie.
• Ludzie oczekują czegoś w zamian za swoje pieniądze, biuletyn może ustanowić kontakt między wami a waszymi zwolennikami.
• Uwaga mediów - staraj się, aby wasza nazwa i adres były zawarta w artykułach jako kontakt.
• Reklama.
• Wysyłanie listów na listę adresową.
• Narasta junk mail (reklamy pocztowe, dosł. "śmieciowa poczta" - przyp. tłum.) - pomaga odręczny dopisek itd.
• PS napisany odręcznie na końcu listu jest bardzo efektywny.
• Logo (znak firmowy) organizacji na kopercie.
• Pokazy filmowe z wolnym wstępem.
• Zaproszony gość na małym publicznym spotkaniu.

UWAGA

Efektywność list adresowych musi być określana przed i po ich użyciu. Jeśli metody Greenpeace są dla was nie do przyjęcia, ważne jest przyjrzeć się innym możliwościom i alternatywnym sposobom zdobywania funduszy. Powyżej zostały wymienione możliwości są one tylko przykładami, a każdy kraj jest inny.

Melvyn Gattinoni
odpowiada za zdobywanie funduszy w Greenpeace France

JAK NAPISAĆ PODANIE O DOTACJĘ?

Podstawowe zasady:

• zwróć ich uwagę i utrzymuj ją w napięciu;
• używaj języka fundatora;
• bądź pozytywny;
• bądź zrozumiały;
• możliwy do zarządzania i realistyczny rozmiar;
• używaj ich wskazówek;
• koncentruj się na temacie;
• wiarygodność;
• kompletność;
• odniesienie do sytuacji;

Propozycja:

1. Strona tytułowa.
2. Streszczenie.
3. Cele.
4. Strategia/metodologia.
5. Opis projektu.
6. Plan projektu.
7. Spodziewane rezultaty.
8. Ocena projektu i kontynuacja.
9. Konkluzje.
10. Tło (kontekst) projektu.
11. Finansowanie.
12. Budżet.
13. CV (życiorysy) i listy z poparciem.

Daniel J. Swartz, Greenway Waste Group, Hungary

rys. Jarosław Gach

WARSZTAT NT. ZDOBYWANIA FUNDUSZY DLA PROGRAMU STUDIÓW PODYPLOMOWYCH W REGIONALNYM CENTRUM EKOLOGICZNYM W BUDAPESZCIE 24.9.93.

PODSTAWY PISANIA UDANEJ PROPOZYCJI PROJEKTU.

1. Zwróć ich uwagę - i utrzymuj ją w napięciu! Fundatorzy dostają setki propozycji na tydzień, muszą cię zapamiętać. Miejsca, które mogą zwrócić ich uwagę, to strona tytułowa i streszczenie.
2. Używaj języka fundatora: zwracaj uwagę, aby używać tych samych sformułowań, jak fundator. Z różnych definicji tych samych pojęć wynika często zamieszanie.
3. Bądź pozytywny - nigdy nie używaj słów: "byłoby", mogłoby", "powinno", "może być". Zawsze używaj słowa "będzie". Jeśli sam nie wierzysz w swój projekt, tym bardziej nie uwierzy weń fundator.
4. Zrozumiałość: dobra struktura organizacyjna, tak aby wszystko było płynne i dobrze się czytało. Poproś Anglika lub Amerykanina (w wypadku tekstów po angielsku - przyp. tłum.), aby przejrzał tekst pod kątem gramatyki i ortografii. Nie polegaj na komputerowym sprawdzaniu tekstu.
5. Możliwy do ogarnięcia, realistyczny rozmiar: nie próbuj i nie rób za dużo. Najlepszy projekt - mały z wymiernymi rezultatami, które można przedstawić jako sukces. Pokaż propozal innym, żeby sprawdzić jego realność.
6. Teoria Kurczaka McNuggeta: wszystko powinno być w kawałkach na tyle małych, żeby można je było przełknąć za jednym razem, a nie, żeby czytelnik się udławił. Zasada do zastosowania zwłaszcza w części dotyczącej rezultatów.
7. Używaj wskazówek fundatora: fundator pisze o nich celowo; stosuj się więc do nich ściśle. Jeśli wskazówki mówią, że finansowane są wyłącznie projekty, dotyczące ochrony przyrody, nie proś ich o pieniądze na projekt alternatywnej energetyki. Użyj proponowanej przez nich struktury organizacyjnej.
8. Koncentruj się na temacie! Jeśli twój projekt dotyczy alternatywnej energetyki, nie pisz o ochronie wielorybów. Jeszcze raz pamiętaj o możliwych do ogarnięcia rozmiarach.
9. Wiarygodność: może zostać uwypuklona w części dotyczącej kontekstu projektu, w życiorysach osób realizujących projekt, listach z poparciem od innych NGOsów i instytucji oraz w samym wyglądzie propozycji.
10. Kompletność: jeśli proszą o trzy kopie, wyślij trzy kopie itd.
11. Odniesienie do sytuacji: pokaż, dlaczego projekt jest ważny. Na przykład: rok 1995 został ogłoszony jako rok Ochrony Przyrody przez Radę Ministrów Wspólnoty Europejskiej, stąd fundatorzy, zwłaszcza ze Wspólnoty, mogą chętniej finansować projekty dotyczące ochrony środowiska.
12. Regionalne Centrum Ekologiczne w Budapeszcie oraz inni fundatorzy regionalni lubią, jeśli projekt jest możliwy do powtórzenia (projekty pilotażowe, modelowe) i ma charakter regionalny (współpraca międzynarodowa).

Każdy fundator ma swoje własne wzory propozali. Poniżej przedstawiamy zarys struktury organizacyjnej, której wielokrotnie używałem z pozytywnym skutkiem. Struktura może być zmieniona, aby uwypuklić różne części, zależnie od wymagań fundatora. Jako załącznik dołączona jest lista spraw najważniejszych, która powinna być pomocna.

Strona tytułowa

Fundator zapewne przyjrzy się wyłącznie trzem częściom waszego propozalu: stronie tytułowej, streszczeniu i budżetowi. Strona tytułowa daje możliwość zainteresowania sponsora od samego początku. Pamiętaj, żeby wpisać nazwę projektu i waszej organizacji. Cytat ważnej osoby odnoszący się do tematu waszej propozycji zwraca uwagę i może nadać ton pozostałej części propozycji. Na przykład propozal, którego celem jest podnoszenie na Ukrainie świadomości na temat energetyki jądrowej, może zawierać cytat z książki Greenpeace "Shutdown" (Zamknąć elektrownie - po polsku niepublikowana) albo z książki Johna Honteleza (prezes Friends of the Earth International) "Rosyjska ruletka". Zrób tak, żeby tego samego dnia wieczorem jeszcze pamiętali o twoim propozalu.

Streszczenie

To jest prawdopodobnie najważniejsza część propozalu. Streszczenie optymalnie zawiera jedną stronę, a nigdy więcej niż dwie. Streszczenie to nie opis czy plan projektu, ale krótka, konkretna informacyjna strona: kto?, co?, gdzie?, dlaczego?, kiedy?, jak?, spodziewane rezultaty. Trzeba określić, kto będzie osobą odpowiedzialną za projekt i komu będą przekazane pieniądze. W streszczeniu musi znaleźć się nazwa, adres, telefon i faks organizacji. Podobnie, jak informacja: co to za organizacja?, kim jest osoba odpowiedzialna za projekt?, co jest celem?, gdzie projekt będzie realizowany?, na jaki obszar będzie oddziaływał?, dlaczego jest ważny?, czas trwania i data rozpoczęcia projektu oraz strategia osiągania celów.

Cele

Bądź realistą, użyj jednego lub dwóch zdań. Nie mieszaj celów ze strategiami.

Strategie/Metodologie

Akapit na temat, jak te cele zostaną osiągnięte - ale nie plan projektu.

Opis projektu

Jak idea uzyskała ramy projektu? Dlaczego jest on istotny? Na przykład: szedłem przez las z córką i zobaczyłem podejrzaną ciężarówkę, wyładowującą beczki z chemikaliami. Można też opisać, w jaki sposób nasz projekt wpisuje się w inny, większy projekt.

Plan projektu

Ta sekcja opisuje projekt krok po kroku. Plan projektu może być zorganizowany na kilka sposobów:

1. linia czasowa: fazy takie jak np. grudzień-kwiecień itd.;
2. sekcje: publikacje, rolnictwo organiczne, badania, edukacja ekologiczna, treningi itd.;
3. poziom działania: lokalny, ogólnokrajowy, międzynarodowy.

Osobny wykres, przedstawiający czas, pomoże ci zorganizować własne myśli i pomoże fundatorom.

Spodziewane rezultaty

Użyj Teorii Kurczaka McNuggeta*, używając słów określających działanie:

• zwiększony...
• zmniejszony...
• maksymalizacja...
• oszczędność...
• pomoc...

Ocena i kontynuacja projektu

Raporty, dodatkowe spotkania, dodatkowe fazy, jak zostanie zmierzony i oceniony sukces projektu.

Wnioski

To, co zaprojektowałeś dotąd, to pakiet, który zostanie przedstawiony fundatorowi. Wnioski to papier, w który ten pakiet zostanie zapakowany. Wnioski łączą wszystkie elementy pakietu i powtarzają w jednym - dwóch akapitach wszystko to, co zostało zawarte na dwudziestu stronach, przypominając fundatorowi o najważniejszych sprawach.

Tło/kontekst

Wiele osób sądzi, że jest to najważniejsza część propozalu. W istocie jest to część najmniej ważna. Jest to szansa na przedstawienie twojej organizacji i stworzenie waszej wiarygodności jako skutecznej grupy ludzi, której fundatorzy mogą powierzyć pieniądze. Dobrze jest wymienić poprzednie sukcesy, kto finansował te projekty i jakie inne projekty twoja organizacja prowadzi w tej chwili. Jeśli twój projekt jest częścią jakiejś większej strategii czy służy jakiemuś szerszemu celowi, powinno zostać to pokazane. Dokumenty, stwierdzające wasz status prawny i rejestrację jako organizacja niedochodowa, zwolniona z podatków, muszą być przedstawione w tym miejscu.

Finansowanie

Ile pieniędzy wasza organizacja ofiarowuje jako wkład do projektu? Czy są inni ofiarodawcy?

Budżet

Budżet może być zbyt szczegółowy albo zbyt ogólny. Fundatorzy różnią się między sobą. Zawsze przygotowuję mój budżet bardzo szczegółowo, ponieważ jako fundator chciałbym wiedzieć dokładnie, na co idą pieniądze albo przynajmniej, że kwoty nie zostały wyssane z palca i są przemyślane. Główne elementy: pracownicy/konsultanci, pensje/honoraria, łączność, wydawnictwa, wyposażenie, materiały biurowe, koszty bieżące. Nie zapominajcie o takich drobiazgach, jak konserwacja kserokopiarki co cztery miesiące itd. Możecie nie przedstawiać tak szczegółowych kosztów, ale zapiszcie je w innym, bardzo szczegółowym budżecie, aby móc odpowiedzieć na każde pytanie, z jakim mogą zwrócić się fundatorzy. Nie bójcie się prosić o "za dużo". Jeśli fundatorom projekt się podoba, ale uważają, że jest za drogi, często przekażą część żądanej kwoty. Propozal nie zostanie odrzucony z powodu budżetu; może być odrzucony wyłącznie dlatego, że jest uznany za złą inwestycję.

Przygotuj sobie alternatywnych fundatorów. Jeśli propozal jest duży, proś o finansowanie jego części różnych sponsorów, przedstawiając im całość projektu i część, o której finansowanie prosisz.

CV - życiorysy

Życiorys osoby odpowiedzialnej za projekt i ważniejszych pracowników.

Listy poparcia

Współpracujące instytucje, poprzedni partnerzy i fundatorzy, znane osobistości, zachodnie organizacje. Listy budują zaufanie i wiarygodność. Wybieraj ostrożnie. Listy poparcia od organizacji takich, jak Greenpeace czy Sea Shepherd mogą być uważane za nazbyt radykalne, a listy od partii politycznych sygnalizują lobbying polityczny, którego fundatorzy często nie chcą sponsorować.

Dobre spisy fundatorów: International Guide to Funders Interested in Central and Eastern Europe (Międzynarodowy Przewodnik po Fundatorach Zainteresowanych Europą Środkową i Wschodnią), European Foundation Centre, 51, rue de la Concorde, B-1050, Brussels, Belgium. The Environmental Grantmakers Association Directory (Spis Stowarzyszenia Fundatorów Ekologicznych), 1290 Avenue of the Americas, Suite 3450, New York, NY 10104, USA.

Szczegółowy budżet

koszty bieżące:
Łączność: e-mail (poczta elektroniczna), poczta, telefon, faks.
Podróże: diety, benzyna, transport zbiorowy, wyjazdy.
Administracja/
czynsz, energia, materiały biurowe, personel, honoraria dla konsultantów, utrzymanie i naprawy, sprzątaczka, eksperci, osoba odpowiedzialna za biuro, sekretarka.
Wydawnictwo: koszty druku, składu.
Wyposażenie.

LISTA NAJWAŻNIEJSZYCH SPRAW - STRESZCZENIE PROPOZYCJI

Streszczenie:

• Znajduje się na początku propozycji.
• Określa, kto stara się o grant.
• Zawiera przynajmniej jedno zdanie o wiarygodności.
• Zawiera przynajmniej jedno zdanie o problemie.
• Zawiera przynajmniej jedno zdanie o celach.
• Zawiera przynajmniej jedno zdanie o metodach.
• Zawiera całkowity koszt, zdobyte dotąd fundusze i kwotę, o którą występujemy.
• Powinno być krótkie.
• Powinno być jasne.
• Powinno być interesujące.

LISTA SPRAW NAJWAŻNIEJSZYCH - WSTĘP DO PROPOZALU

Wstęp:

• Jasno określa, kto stara się o fundusze.
• Określa cele i kierunki działania organizacji.
• Określa program działania organizacji.
• Określa adresatów.
• Dostarcza dowodów osiągnięć.
• Oferuje statystykę, aby poprzeć wiarygodność.
• Oferuje stwierdzenia i /lub podpisy popierające wiarygodność.
• Popiera wiarygodność w dziedzinie, dla której zdobywane są fundusze.
• Prowadzi logicznie do określenia problemu.
• Jest interesujący.
• Jest pozbawiony żargonu.
• Jest krótki.

LISTA SPRAW NAJWAŻNIEJSZYCH - OKREŚLENIE PROBLEMU

• Odnosi się do celów i kierunków działania organizacji.
• Ma rozsądne rozmiary.
• Jest poparty danymi statystycznymi.
• Jest poparty stwierdzeniami władz.
• Jest określony w kategoriach adresat - korzystający.
• Nie jest "brakiem metody" (o ile metoda nie jest niezawodna).
• Nie czyni przypuszczeń.
• Nie używa żargonu.
• Czyta się go z zainteresowaniem.

LISTA SPRAW NAJWAŻNIEJSZYCH - OCENA

• Obejmuje produkt i proces.
• Mówi, kto wykona ocenę i jak zostaną dobrani oceniający.
• Określa kryteria oceny.
• Opisuje metody zbierania danych.
• Wyjaśnia i opisuje wszystkie instrumenty testowe i kwestionariusze, które mają być użyte.
• Opisuje proces analizy danych.
• Pokazuje w jaki sposób ocena będzie używana dla ulepszenia programu.
• Opisuje raporty oceniające, które zostaną przygotowane.

LISTA SPRAW NAJWAŻNIEJSZYCH - CELE

• Opisuje odnoszące się do problemu wyniki twojego programu.
• Nie opisuje metod.
• Określa liczbę ludzi, którym będzie służyć.
• Określa czas, w jakim zostaną osiągnięte cele.
• Opisuje cele w kategoriach liczb (jeśli to tylko możliwe).

LISTA SPRAW NAJWAŻNIEJSZYCH - METODY

• Przechodzi płynnie od problemów do celów.
• Jasno określa działania programu.
• Określa powody doboru działań.
• Określa kolejność działań.
• Określa ilość zatrudnionych przy programie.
• Określa adresatów i ich dobór.
• Przedstawia racjonalny wachlarz działań, które mogą zostać wykonane w czasie przeznaczonym dla programu i w ramach zasobów, pozostających w dyspozycji starającego się o dofinansowanie.

LISTA SPRAW NAJWAŻNIEJSZYCH - PRZYSZŁE FINANSOWANIE

• Przedstawia plan przyszłego finansowania, jeśli program ma być kontynuowany.
• Omawia zarówno utrzymanie jak i finansowanie przyszłego programu, jeśli program taki ma być skonstruowany.
• Bierze pod uwagę inne niezbędne wydatki, jeśli program zawiera zakup wyposażenia.

Daniel Swartz, Ecological Institute for Sustainable Development