|  STRONA GŁÓWNA  |  SPIS TREŚCI  |  > >

Ustawa o dostępie do informacji publicznej. Komentarz

Nowoczesne państwo demokratyczne to państwo w którym obywatele mają nie tylko prawo wyboru, ale również i prawo do informacji. Rzecz bowiem nie tylko w tym, aby wybrać, ale by jeszcze kontrolować władze. A tego nie uda się osiągnąć bez informacji o działalności tej władzy. Współczesne państwa charakteryzują się tym, że obejmują swymi działaniami większość dziedzin życia. Różnorodność działań państwa sprawia, że dostęp do informacji nabiera szczególnie dużego znaczenia, albowiem przy tak wielkim zaangażowaniu państwa, wiele jego działań na co dzień umyka uwadze obywatela..

W Polsce powszechne prawo do informacji zagwarantowane zostało przez art. 61 Konstytucji:

  1. Obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. Prawo to obejmuje również uzyskiwanie informacji o działalności organów samorządu gospodarczego i zawodowego a także innych osób oraz jednostek organizacyjnych w zakresie, w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa.
  2. Prawo do uzyskiwania informacji obejmuje dostęp do dokumentów oraz wstęp na posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów, z możliwością rejestracji dźwięku lub obrazu.
  3. Ograniczenie prawa, o którym mowa w ust. 1 i 2, może nastąpić wyłącznie ze względu na określone w ustawach ochronę wolności i praw innych osób i podmiotów gospodarczych oraz ochronę porządku publicznego, bezpieczeństwa lub ważnego interesu gospodarczego państwa.
  4. Tryb udzielania informacji, o których mowa w ust. 1 i 2, określają ustawy, a w odniesieniu do Sejmu i Senatu ich regulaminy.

Prawo to charakteryzuje się tym, że obywatele mają prawo dostępu bez konieczności posiadania interesu prawnego lub faktycznego, albo pozostawania członkiem jakiejś grupy np. bycia dziennikarzem. Powszechne prawo do informacji dotyczy więc wszystkich obywateli. Wprowadzenie powszechnego prawa do informacji w zasadzie likwiduje indywidualne prawo do informacji. Każdy bowiem ma prawo dostępu do każdej informacji, chyba że została ona utajniona. W takim wypadku dostęp do informacji mają tylko te osoby, którym owa informacja jest potrzebna np. do wykonania obowiązków służbowych lub ochrony bądź realizacji przynależnych im uprawnień. Mimo iż art. 61 Konstytucji można stosować bezpośrednio co oznacza, że obywatele żądający informacji mogą się powołać na ten przepis ustawy zasadniczej, to jego realizacja w praktyce rodzi wiele problemów. Dlatego tak ważna jest ustawa określająca szczegółowy tryb realizacji prawa do informacji. W założeniu tryb realizacji powszechnego prawa do informacji ma ustalać ustawa o dostępie do informacji.



Ustawa o dostępie do informacji publicznej. Komentarz
       |  STRONA GŁÓWNA  |  SPIS TREŚCI  |  > >